TGeçen ay ABD derecelendirme kuruluşu Moody’s Çin’in A1 kredi notu görünümünü durağandan negatife düşürdüğünde zıt tepkiler oluştu. Ekonomiye odaklanan mali piyasalar buna neredeyse hiç ilgi göstermedi. Çin devlet medyası siyasete bakınca kırmızı gördü. Global Times bunu “önyargılı ve profesyonellikten uzak” olarak nitelendirdi. Birkaç gün sonra Devlet Güvenlik Bakanlığı, “olumsuz konuşmanın” tek amacının Çin’in sosyalist sisteminden şüphe etmek veya onu reddetmek ve gelişimini kontrol altına almak olduğunu belirten bir açıklama yayınladı.
Çin Komünist Partisinin eleştirilere karşı sert tutumu alışılmadık bir durum değil. Bunun yerine, kendi rolünün çok önemli olduğu, sürekli bir başarı öyküsünü yaymayı seçiyor. Çin’in bugünlerde büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunun farkında, ancak bunları düşük güvene bağlıyor, bunların geçici olduğunu düşünüyor ve 2024’te çözüleceğini söylüyor.
Ancak gerçek şu ki sistemik sorunlar yıllar geçtikçe Çin’in 19 trilyon dolarlık ekonomisinin özellikleri haline geldi. Emlak piyasası, bizzat hükümetin teşvik ettiği, neredeyse kesintisiz 20 yıllık bir büyümenin ardından tepetaklak oldu. GSYİH’nın yaklaşık dörtte birini oluşturan konut, kronik arz fazlası ve düşük hane halkı oluşumuna uyum sağladığı için artık yıllarca daralmayla karşı karşıya. Gayrimenkul geliştiricileri, yerel yönetimler ve kamu kuruluşlarının yüksek düzeyde borcu var ve birçoğu borç ödeme zorluklarıyla karşı karşıya. Enflasyonun neredeyse yokluğu, yetersiz toplam talebi yansıtıyor. Duran üretkenlik artışı, düzenlemelerin ve iş ortamının siyasallaşması, hızlı yaşlanma, yüksek genç işsizliği ve eşitsizlik de belirgin bir şekilde ortaya çıkıyor.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi, küresel ihracatın, üretim ve tedarik zincirlerinin merkezi olan, Alibaba, Tencent, TikTok gibi markalara ev sahipliği yapan bu ülkede bunlara dikkat çekmek kabalık gibi görünebilir. Ancak 30 yıl önce Japonya bize, teknolojik mükemmellik ve liderlik adalarının yanı sıra derin ekonomik dengesizliklerin, sönen varlık balonlarının, aşırı borçlanmanın ve büyüme ve refahı tehlikeye atan kurumsal zayıflıkların da oldukça mümkün olduğunu hatırlatıyor. Teknolojik yetenek, Japonya’nın dillere destan kayıp on yıllara yenik düşmesini engelleyemedi ve Çin hakkında farklı düşünmek için hiçbir neden yok.
Çin’in 2024 görünümünün geçen yıla göre daha zorlayıcı olması muhtemel. Parti muhtemelen yeniden %5’lik bir GSYİH büyüme hedefini benimseyecek ancak bu, bir karşılaştırma olarak 2022’de Kovid zayıflığı gösteren 2023’ten daha zor olabilir.
Geçtiğimiz ay, yıllık Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı, bilim ve teknolojide yenilik, daha güçlü talep, istikrar, kırsal kalkınma ve entegrasyon ile düşük karbon ve ekolojik yatırım dahil olmak üzere 2024 için öncelikleri belirledi. Ancak hükümet, yetersiz talep, çeşitli sektörlerdeki kapasite fazlası, zayıf sosyal beklentiler ve “hala çok sayıda risk ve gizli tehlike”yi gerekçe göstererek toparlanmanın önündeki engellerin devam ettiğini söyledi.
Anlamlı makroekonomik teşvik ve reformlar bekleyenler hayal kırıklığına uğramaya devam edecek. İşletmeler için bazı vergi kesintileri ve ücret indirimleri olacak ve kuşatılmış konut piyasasına daha fazla destek verilecek, ancak bu yalnızca ekonomiyi istikrara kavuşturmak için yapılacak. Para ve kredi politikaları “ihtiyatlı” olmaya devam edecek. Hükümetin tüketici talebini ve hane halkı gelirini artırmaya yönelik ciddi önlemler alacağına dair bir öneri yok. Bunun yerine “ekonomik propagandayı ve kamuoyu rehberliğini güçlendirmeye ve Çin ekonomisine ilişkin olumlu bir anlatıyı teşvik etmeye” karar verdiği bildiriliyor. Başka bir deyişle amigoluk.
Xi Jinping’in neden Kasım ayında San Francisco’da Joe Biden ile buluşmayı düşündüğünü anlamak kolay. Her iki taraf da en önemli dış ilişkilerini en azından bir süreliğine istikrara kavuşturmak istiyordu ve Xi’nin çıkarı açıkça ekonomiydi. Ayrıca, AB’yi ticaret ve teknolojiye erişim açısından yakın, ancak siyasi olarak ABD’den uzak tutmaya çalışmak amacıyla geçtiğimiz günlerde Pekin’de AB Komisyonu yetkilileriyle bir araya geldi.
Ancak hiç kimse, ABD ve AB ile yaşanan hafif çözülmenin faydadan öte bir anlam taşıdığını düşünecek kadar aldanmamalı. Gerçekten de, özellikle AB ile olmak üzere, ufukta yeni bir ticaret savaşı tehdidi beliriyor.
Büyük ölçekli endüstriyel fonların, devlet sübvansiyonlarının ve yabancı teknolojiye erişimin yaygınlaşmasına dayanan Çin sanayi politikası, geçmişte çelik ve yenilenebilir enerji gibi hassas alanlarda kapasite fazlası ile sonuçlanmıştı ve bu durum Çin’in elektrikli araç ve akülerine de yansıyor. üretme. Çin otomotiv endüstrisi %60’ın altında kapasite kullanımıyla üretim yapıyor ve elektrikli araçların payının giderek arttığı mevcut 27 milyon adetlik üretiminin yaklaşık %12’sini ihraç ediyor.
Amerika’nın Çin yapımı otomobil ithalatına uyguladığı %27,5 gümrük vergisi, onu kırılması daha zor bir pazar haline getiriyor. Ayrıca Enflasyonun Azaltılması, Çip ve Bilim Yasalarının kabul edilmesi ve hassas ürünlerin Çin’e satışına ihracat kontrollerinin uygulanması yoluyla yeni elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji kaynakları ve yarı iletkenlerdeki kendi üretim kapasitesini güçlendirmeye çalışıyor. Trump Kasım ayında yeniden seçilirse, Çin’e yönelik iki partili tutum muhtemelen değişmeyecek ancak ilk döneminde yaptığı gibi ticaret politikasını yeniden vurgulayabilir.
Tarife oranlarının çok daha düşük olduğu Avrupa, Çin’in otomobil ihracatı ve kapasite fazlası için çok daha verimli bir fırsat sunuyor. Bu amaçla AB Komisyonu, Çin’de üretilen elektrikli araçların ithalatına kısıtlamalar ve tarifeler getirilmesiyle sonuçlanabilecek bir sübvansiyon karşıtı soruşturma başlattı. Alman ve diğer otomobil üreticileri, Çin otomobillerinin, özellikle de elektrikli otomobillerin ithalatındaki büyük artış karşısında şimdiden ürperiyor.
Bir dizi yurt içi ekonomik sorunla karşı karşıya kalan Çin’in, zaten yüksek olan imalat yatırımlarını ve ihracatını ikiye katlama yönündeki daha tanıdık strateji yerine, ideal olarak piyasa ve yapısal reformları değiştirmesi gerekiyor. Ama olmayacak. Sonuç olarak ekonomi daha da dengesiz hale gelecektir. Çin’in sanayileşmesi ve ihracatı, ABD ve Avrupa’yı daha fazla Çin ürünü ithal etmeye ve sanayisizleşmeye zorladığından, bu politika odağı yeni bir ticaret savaşını tetikleyecek.
ABD, AB ve diğer sanayileşmiş ülkeler bu şekilde başka bir sanayisizleşme mezarlığına uysalca gitmeyecekler.
George Magnus, Oxford Üniversitesi Çin Merkezi ve Soas’ta araştırma görevlisi ve Kırmızı Bayraklar: Neden Xi’nin Çin’i Tehlikede kitabının yazarıdır.